Subotica je januara ove godine primljena u Mrežu gradova secesije, čime je dobijena potvrda o značaju subotičke baštine na evropskom nivou, a ovaj srpski dragulj se tako pridružio gradovima poput Brisela, Barselone, Beča, Glazgova… koji upravo na toj osnovi razvijaju turizam i međusobnu saradnju.
Subotici je članstvo odobreno na Generalnoj skupštini u Aveiru u Portugaliji, gde ju je predstavljala prof. dr Viktorija Aladžić, docent na subotičkom Građevinskom fakultetu i njeni saradnici iz organizacije „Nasmeši se Subotici“. Profesorka Aladžić za “Srbinside” kaže da, prema njenim istraživanjima, u Subotici ima oko 100 objekata izgrađenih u stilu secesije.
Viktorija Aladžić, docent na subotičkom Građevinskom fakultetu
– Ovaj spisak obuhvata objekte u Subotici i na Paliću, ali ne i u okolnim selima, a nisu obuhvaćene grobnice i drugi spomenici. Neki su veoma značajni, neki manje, a neki su, na žalost, već porušeni. Najreprezentativniji su: Gradska kuća, Sinagoga, Palata Rajhl i kompleks na Paliću: Velika terasa, Vodotoranj i Ženski štrand. Oni su građeni u stilu mađarske secesije, ali imamo i vrlo reprezentativne objekte građene u stilu bečke secesije, kao što je Gradska najamna palata, potom objekte nastale pod uticajem secesije Darmštata, kao i minhenskog jugendstila. Tu spada i kuća Miloša Maksimovića koja je primer traganja za srpskim nacionalnim stilom. Ima oko 12 objekata pod zaštitom zakona, ne računajući grobnice – kaže Viktorija Aladžić.
Naša sagovornica objašnjava da je ideja da se Subotica priključi Mreži gradova secesije nastala kao odgovor na višegodišnji problem očuvanja graditeljskog nasleđa. Poznato je da su mnogi objekti neopravdano uništeni, kao zgrada subotičkog pozorišta, ili čak srušeni.
Palata Rajhl i Subotička sinagoga (www.subotica.com)
– Naša mala neformalna grupa građana “Nasmeši se Subotici” organizovala je maja 2011, u saradnji sa kolegama iz Budimpešte i uz njihovu finansijsku pomoć, seminar sa temom “Zaštita nasleđa u okvirima urbanističkog razvoja”. Na seminaru su učestvovali stručnjaci iz Srbije, Mađarske, Katalonije, Škotske, Austrije. Među predavačima bio je i Luis Boš Paskal, podpredsednik Mreže gradova secesije, a iz razgovora sa njim je i potekla inicijalna ideja o učlanjenju Subotice. Decembra prošle godine predali smo molbu za učlanjenje, a konačno smo primljeni u januaru. Glasanje o prijemu obavljeno je nakon polučasovne prezentacije o subotičkoj graditeljskoj baštini u stilu secesije, i Subotica je jednoglasno primljena kao član – kaže profesorka.
Gradska kuća i plava fontana
Secesija kao umetnički pravac
Secesija ili Art nouveau je poslednji umetnički univerzalni pravac koji je uspeo da unese sopstveni umetnički pečat u sve oblasti modernog života, stvorio je modu i stil života na kraju 19. i početkom 20. veka. To je pravac koji se odrazio pre svega u visokoj umetnosti arhitekture, slikarstva i skulpture, ali je ostavio jasan pečat i u dekorativnoj i primenjenoj umetnosti. Najpoznatiji stvaraoci ovog pravca su Antoni Gaudi, Edvard Munk, Gustav Klimt, Oto Vagner, Alfons Muha i drugi.
arhitektura, Gradska kuća, putopis, secesija